İSLAM AHLAKI VE ADABI

İslâm Ahlâkına Giriş

1. -Tarifi
2. -Özellikleri
3. -Konusu
4. -Gayesi
5. -Fıtrî ve Tabiî Oluşu
6. -Ahlâk-ı Hasene, Ahlâk-ı Seyyie
7. -Ahlâk’ın Tebdili (Değişmesi) Mümkün mü?

1. -Ahlak / Hulk, Huy, Karakter
2. -İnsanın İradesi (İrâde-i Cüz’iyye), Akıl, İhtiyar (Tercih imkânı)
3. -Kader, irâde ve tevekkül ile ahlakın irtibatı
4. -Korunması Gereken Beş Esas (Can, Mal, Akıl, Din ve Nesil)
5. -Fazilet-Rezilet
6. -İfrat-Tefrit-İtidal

1. -Lezzet/Hazza Dayanan Ahlak (Ahlâk-ı Lezziyye)
2. -Menfaate Dayanan Ahlak (Ahlâk-ı Nef’iyye)
3. -Diğer Saikler (Vazife, Mesuliyet, Korku/Kanunlara İtaat vb.)

1. -Târifi ve şartları
2. -Muhtevası ve kapsamı (Fertlerin, toplumun, enbiyâ-i kirâm ve halifelerin/devlet idarecilerinin mesuliyetleri)

1. -Tarifi, kapsamı
2. -Felsefedeki vazife prensibi ile İslâm’ın vazife esasının karşılaştırması (Özet)
3. -Niyetin rolü
4. -İslâm’da Vazifenin Gayesi
5. -Vazife Çeşitleri (Nefsî/Şahsî, Rûhî Vazifeler)
6. -His (Duygu), Fikir (Düşünce) ve Fiillerin (Davranışların) Birbirlerine Tesiri

1. -Ruh Terbiyesi İçin Dikkat Edilecek Hususlar
2. -His (Duygu), Fikir (Düşünce), İrade ve Fiillerin (Davranışların) Eğitimi

1. -Sebat ve Metanet (İnad, Azim vb. Farklı Mizaçların Yansıması)
2. -Nefse Hâkim Olmak
3. -Adâlet (Zıddı Zulüm)
4. -Şeceat (Cesaret)
5. -Tevâzû ve Vakar
6. -İzzet-i Nefs
7. -Hilm
8. -Sabır

1. -Edeb, Hayâ
2. -Emânete Riâyet (Emîn İnsan Olmak)
3. -Sıdk, Doğruluk
4. -Ketûm Olmak
5. -Himmeti Âlî Tutmak
6. -İffet
7. -Cömertlik/Sehâvet, (Zıddı Cimrilik)

1. 1. -Beden Sağlığını Korumak (Sıhhat, Maraz/Hastalık, İntihar vb.)
   2. -Bulaşıcı Hastalıklara Karşı Tedbir
   3. -Kötü Alışkanlıklardan/Bağımlılıklardan Uzak Durmak
   4. -Müskirât (Sarhoş Edici Şeyler)
   5. -Bedenî İsteklerde İtidâlli Olmak
   6. -Vücuda Zarar Veren Haramlardan Uzak Durmak (Domuz Eti vb.)

1. -Ailenin Kuruluşu ve Önemi
2. -Nikâhın Ehemmiyeti
3. -(Zarûrî Hâller Dışında) Evliliği Muhafaza ve Devam Mecburiyeti
4. -Eşler Arasındaki Vazifeler
5. -Çocuklara, Anne-Babaya ve Akrabalara Karşı Vazifeler
6. -Boşanma Esnasındaki Haklar ve Vazifeler
7. -Meskenlerin/Evlerin Dokunulmazlığı

1. -Genel olarak Büyüklere Hürmet, Küçüklere Şefkat
2. -Eğitimci ve Hocalara Karşı Vazifeler
3. -İdaremiz Altındaki Hizmetçi ve İşçilere Karşı Vazifeler
4. -İş Ahlâkı
5. -Komşu Ahlâkı
6. -Bütün Mahlûkâta Karşı Şefkat ve Merhamet
7. -Söz ve Ahidlere Bağlılık
8. -Kamu Malı / Beytülmâl Konusunda Hassasiyet (Savaştaki Ganimet Malına İhanet ile İlgili Uyarılar)

1. -Halkın Devlete, Devletin Halka Karşı Vazifeleri
2. -Kur’ân-ı Kerim’e Göre Devletin Esasları
3. -Cihad, Harp ve Savaştan Kaçma
4. -Savaş Ahlâkı (Savaş Esnasında Bile Yapılması Yasak Olan İşler)
5. -Şehâdet Mertebesi
6. -Kısasın Meşrûiyeti ve Şartları

1. -Kibir, Gurur, Enâniyet
2. -Zina, fuhşiyat, eşcinsellik vb.
3. -İstihzâ/ Alay Etmek, Küçümseme ve Hakaret (Kaş göz işareti yapmak, Lakap Takmak vs)
4. -Nemîme/Laf Taşıma, Arabozuculuk (İnsanların Arası Bulma, Küsleri Barıştırma, Arabuluculuk)
5. -Hased ve Gıbta Farkı

1. -İnsanlara Bedenen Zarar Veren Şeyler (Öldürme, Yaralama, Tecâvüz, Malını Yağmalama, Terör Faaliyetleri, Eşkiyâlık, İnsan Kaçırma vb.)
2. -Mala Yönelik Saldırılar (Hırsızlık, İhtikâr/ Stokçuluk, Faiz, Gabin/Aldatma, Ölçüde Tartıda Hile)
3. -İnsanın Mânevî Şahsiyetine Saldırılar (Yalan, Yalan Yere Yemin, Gıybet, İftira ve Kazf / Namusa İftira)

Ek Kaynaklar : Ana Hatlarıyla İslam Ahlakı (Mustafa Çağrıcı, Ensar Neşriyat), İhyâu Ulûmiddîn (İmam-ı Gazzâlî, DİB, Mustafa Çağrıcı), Kimyâ-yı Saâdet (İmâm-ı Gazzâlî, Erkam Yayınları), Sünnetin Işığında İslâm Ahlâkının Esasları (Lütfi Doğan, DİB)